Rozwój motoryki małej- jak ją wspierać?
Chwytanie zabawki, układanie klocków czy późniejsze rysowanie to tylko część czynności, które pozytywnie wpływają na rozwój motoryki małej. Im więcej ćwiczeń, tym lepsza sprawność w przyszłości.
Zarówno ćwiczenia jak i czynności stymulujące należy dobrać do indywidualnych możliwości dziecka. Na początku szkrab musi opanować motorykę dużą, czyli zręczność ruchową całego ciała, a następnie dzięki rozwojowi koordynacji wzrokowo-ruchowej i poprzez naśladowanie pracować nad motoryka małą.
Etapy rozwoju motoryki małej
Każdy rozwój przechodzi przez różne etapy uzależnione od wieku.
Dziecko 0-12 miesięcy
W ciągu pierwszego roku życia, niemowlę z noworodka, który nieporadnie macha rączkami, zmienia się w małego człowieka, który potrafi precyzyjnie posługiwać się paluszkami. Od samego początku rączki wydają się być ciekawym narzędziem dla takiego dziecka. Choć w pierwszych miesiącach ruch wydaje się być nieporadny, tak już w przypadku półrocznego dziecka możemy zaobserwować jak chwyta i przekłada z rączki do rączki grzechotkę, jednocześnie ją potrząsając czy przekręcając w różne strony. Bliżej pierwszych urodzin z radością wkłada mniejsze przedmioty do większych, czy zaczyna chwytać łyżkę podczas jedzenia.
Dziecko 1-3 lata
Dzięki koordynacji wzrokowo-ruchowej pojawia się precyzja ruchów wykonywanych palcami. Dziecko z chęcią i zainteresowaniem ustawia klocki jeden na drugim i buduje w ten sposób coraz wyższe piramidy, umie wkładać kuleczki do butelki o stosunkowo wąskiej szyjce, uczy się odpinania i zapinania guzików. Doskonali także posługiwanie się sztućcami oraz przedmiotami codziennego użytku. Z chęcią sięga po kredki rysując bazgroły lub proste linie czy bawi się plasteliną łącząc kolory czy tworząc nieregularne wzory.
Dziecko 4-6 lat
W tym wieku dzieci zazwyczaj zaczynają edukację przedszkolną. W czasie zajęć sięgają po nożyczki, kredki czy wykonują prace plastyczne. Sprawne trzymanie kredki w prawidłowy sposób czy obsługa nożyczek jest bardzo ważna. Podczas zajęć lub zabaw w domu umie narysować kształty geometryczne, prosty szlaczek czy wykonać nawlekanie koralików na nitkę. Układanie puzzli nie powinno stanowić problemu, a czynności samoobsługowe nie powinny sprawiać trudności nie wspominając o samodzielnych posiłkach.
Jak wspierać rozwój motoryki małej?
Ćwiczeń z zakresu motoryki nie powinniśmy odbierać jako przykrego obowiązku. Dla dzieci jest to wręcz wymarzona zabawa, której pozytywne aspekty zdają się być efektem ubocznym. Dodatkowym atutem jest to, że tych ćwiczeń jest całe mnóstwo, a więc można skomponować taki zestaw, który w każdym szczególe odpowiada dziecku. Co więcej, maluch najprawdopodobniej nie zauważy, że wykonuje ćwiczenia.
Oczywiście warto zwrócić uwagę na stopień zaawansowania tych ćwiczeń do wieku dziecka. Nie od razu podczas rysowania nasza pociecha będzie odwzorowywać obrazki z książeczki lub wycinać skomplikowane formy.
Proste ćwiczenia wspierające motorykę małą
- lepienie - proste, tanie i szybkie w wykonaniu masy plastyczne, np sucha porcelana, którą wykonamy w kilka chwil. Do lepienia polecamy także plastelinę, modelinę czy ciasto na pierogi.
- segregowanie- do zabawy wykorzystasz groch, fasolę czy inne elementy, np kredki, kolorowe pompony lub kulki. Dziecko z chęcią wyodrębni zbiory, a także pozna różne faktury przedmiotów.
- przenoszenie - ta zabawa łączy się z poprzednią. Wykorzystasz do niej łyżeczkę, szczypce, klamerki czy inne przedmioty, które pozwolą chwycić i przenieść odpowiedni przedmiot, a następnie umieścić go w pojemniku czy miseczce. Świetnie sprawdzi się tutaj także zabawa autem z narzędziami (zobacz). Załączone elementy za pomocą drewnianych śrubokrętów przymocujemy do całości, tworząc świetny pojazd.
- nawlekanie - sznurek i różne rodzaje makaronu czy guziki ewentualnie koraliki. To świetna zabawa, która stworzy piękne korale dla mamy czy łańcuch na choinkę. Można na kartce narysować także wzór, który dziecko postara się odwzorować. My polecamy zdecydowanie zabawkę Zręczne Rączki (zobacz), którą można zabrać ze sobą wszędzie.
- kalkowanie- papier śniadaniowy czy kartka papieru idealnie zdadzą egzamin. Do tego obrazek o mocnych i wyraźnych konturach, np zwykła kolorowanka (klik). Ćwiczenie idealnie wspomaga umiejętność skupienia, a także prowadzenia pisaka po wzorze.
- szycie lub wyszywanie - nie musisz używać igieł. Do tego ćwiczenia potrzebujesz kartonu i sznurówki. Wystarczy, że zrobisz dziurki, a Twoje dziecko poprowadzi poprzez nie sznurówkę. Dla większych dzieci można zakupić mulinę i plastikową igłę, która jest bezpieczna.
- prace domowe - codzienne czynności, jak obieranie mandarynki czy cebuli lub przypinanie klamerkami prania, pozwalają dziecku ćwiczyć sprawność paluszków i dłoni. Można także nawiercić otwory w desce i ćwiczyć dopasowanie wkrętów pod kątem wielkości.
- prace plastyczne - tutaj mamy ogromne pole do popisu. Kredki, mazaki, nożyczki czy papier kolorowy lub bibuła. Dziecko poprzez rozcieranie kredek, czy robienie wydzieranek ćwiczy sprawność oraz pobudza swoją kreatywność.
- układanie - puzzle czy klocki są świetną formą na zabawy. Budowanie wieży od najmłodszych lat poprzez składanie bardziej skomplikowanych wzorów, kończąc na zabawach w łapaniu równowagi. Do tej zabawy polecamy z całego serca układankę Złap Równowagę (zobacz), która uczy logicznego ustawiania figurek zwierząt, aby statek nie przewrócił się. Oprócz tego naśladowanie i odwzorowanie zgodne z instrukcją (przy pomocy dorosłej osoby) to świetna forma ćwiczeń nie tylko paluszków, ale także kreatywności. Kreatywne puzzle dostosowane do wieku dzieci, a także zachwycające wyglądem to nic innego jak Układanka ZOO (zobacz).
Zanim dasz swojemu dziecku tablet czy telefon aby pozbyć się problemu i przy okazji bałaganu, to zastanów się jak bardzo ograniczasz swojemu dziecku rozwój. Sprawność manualna jest ogromnie ważna i wpływa na codzienność nie tylko w obecnej chwili, ale także w przyszłości. Podczas zwykłej zabawy, np przy układaniu torowiska (klik) dzieci równie dobrze ćwiczą motorykę. Prawda jest taka, że każda forma aktywności jest wskazana i oprócz wielkiej radości wprowadzi dużo pozytywnych nawyków, a także nauczy rozwijania kreatywności i przestrzennego myślenia.
*Wpis powstał we współpracy z marką Smily Play, a wiele ciekawych zabawek wspierających rozwój dzieci znajdziecie na stronie internetowej pod podanymi kategoriami:
